Dünýäniň azyk we oba hojalyk uguryndaky iň abraýly baýraklarynyň biri bolan The World Food Prize, her ýyl agyr zähmet, döredijilik, we täzelik bilen bu ulgamlara uly goşant goşan adamlara berilýär. Bu baýrak, azyk howpsuzlygyny, oba hojalyk innowasiýalaryny we global açlyk bilen göreşiň öňe gitmegini ykrar etmek üçin döredildi. The World Food Prize, diňe bir güýçli abraý bilen däl, eýsem dünýäde azyk problemalaryny çözmek üçin täze ýol görkeziji täzelikleri we mümkinçilikleri öwrenmek üçin uly platforma bolýar.
The World Food Prize 1986-njy ýylda ABŞ-nyň agronom we Nobel baýragynyň laureaty Dr. Norman Borlaug tarapyndan döredildi. Dr. Borlaug, "Ýyldyzly Söz" diýlip atlandyrylýan "Yaşyl inqylap" döwründe, dünýäde azyk ýetmezçiligine garşy göreşmekde uly goşant goşdy. Ol agronomik tehnologiýalaryň we önümiň öndürilmeginiň ýokarlanmagynyň esasy faktorlarynyň biri hökmünde tanyldy. Şonuň üçin, Borlaug bu baýragy döredip, azyk howpsuzlygy bilen baglanyşykly täze innowasiýalaryň ykrar edilmegini maksat edinýärdi.
Bu baýrak, birnäçe ugurda uly üstünlikler gazananlary — tohumçylykda, suwaryşda, iýmitlendiriji tehnologiyada ýa-da sosial ulgamlarda öňdebaryjy işlere gatnaşanlary — ykrar etmek üçin berilýär. The World Food Prize, 1990-njy ýyldan başlap her ýyl halkara derejesinde geçirilýän dabarada ylmy üstünlikleri bilen tanalýan şahsyýetlere gowşurylýar.
Dünýä Azyk Baýragy, diňe bir işleriň hilini däl, eýsem olaryň jihan derejesindäki täsiri bilen hem meşhurdur. Bu baýragyň gazananlarynyň arasynda tohumçylykdan başlap, suwaryş ulgamlaryny innowasiýalaşdyrmaga çenli köp dürli ulgamlarda täzelikler bar. Ýakynda bu baýrak, özboluşly we ekologiýa taýdan arassa oba hojalyk işleriniň öndümli şahsyýetlerine berildi.
The World Food Prize, şunuň ýaly işleriň halkara derejesinde ykrar edilmegine, olary jemgyýete tanatmaga we bu işleri beýleki ýurtlara ornaşdyrmaga mümkinçilik berýär. Şeýle hem, baýrak alyjylary azyk we oba hojalyk ulgamynda täze pikirleri hödürläp, geljekde hem açlyk bilen göreşiň öňe gitmegine we azyk ýetmezçiligini çözmäge güýçli tagallalar ederler.
The World Food Prize, şeýle-de, halky bu meselede nähili oýlanmak we hereket etmek barada pikirlenmäge çagyrýar. Ol diňe bir agyr zähmet we innowasiýa üçin ykrar etmek däl, eýsem bu ugurdaky täze pikirleri dünýä derejesinde dowam etdirmegiň ähmiýetini görkezýär. Baýrak alyjylary, öz innowasiýalary we meýilnamalary bilen, dünýäde azyk ýetmezçiligini çözmegiň mümkinçiliklerini ösdürýär. Şeýle hem, bu baýrak esasy meseleleriň we kynçylyklaryň dogry çözülmegine kömek edýär.
The World Food Prize geljekde diňe bir adamlaryň az bir wagtyň içinde ýokarlandyryp boljak täze çözgütler bilen bagly däl, eýsem uzaga çekilen howpsuzlyk meseleleri bilen-de bagly bolar. Ýokary tehnologiýalar we innowasiýalar, degişli ylymlar arkaly, dünýäde azyk ýetmezçiligine garşy hereket etmekde esasy işleriň biri bolup durýar.
Dünýä Azyk Baýragy, global azyk howpsuzlygyny üpjün etmekde öňdebaryjy bolan, käbir giňişleýin innowasiýalary we täzelikleri dünýä giňişliginde tanadýan möhüm baýraga öwrüldi. The World Food Prize, diňe bir tehnologiýalar we ylymlar üçin däl, eýsem her bir adam üçin azyk we suw resurslarynyň giňişleýin we durnukly ulanylyşyny maksat edinýän bir platforma. Şol bir wagtda, bu baýrak, jemgyýetiň ýokary hilli azyk önümlerini almak, azyk howpsuzlygyny üpjün etmek we açlyga garşy göreşmek baradaky ygrarlylygyny dowam etdirer.
Jumamyrat BÄŞIMOW,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk uniwersitetiniň
Gidromeliorasiýa fakultetiniň 5-nji ýyl yl talyby.