Talap edijilik düzgün, başgaça aýdanymyzda, jemgyýetiň ýaşaýyşynyň esasy bolup durýan tebigy – maddy şerti hakykytdanam tükenip barýanlygyny, şu günki gün suwut etmek kyn däl. Adamzadyň ХХ asyrdaky işjeň döredijiliginiň netijesi bolup durýan biosferada ýüze çykan üýtgeşmeler (Ýer ýüzüniň temperaturasynyň ýokarlanmagy, suwuň, howanyň we topragyň global hapalanmagy, planetanyň çölleşmegi, Dünýä okeanynyň hapalanmagy, ozon gatlagynyň bozulmagy) hemmä belli bolsa gerek. Şonyň üçin tebigatdan peýdalanmagyň döwüre bap konsepsiýalary adamyň we tebigatyň arabaglanşyk şertleriniň mylaýym amatly utgaşdyrma düzgünlerine esaslanmalydyr.
“Adam – tebigat” ulgamynyň berk arabaglanşyklaryny oňaýly we sazlaşykly utgaşdyrmak üçin biosferanyň ähli komponentlerine şu günki güne çenli ýetirilen antropogen täsiriniň netijelerini düzetmeklik we geljekde tebigat bilen baglanşykly bolan her bir işi ylymly-bilimli düzgünlere esaslanyp uly jogapkärçilik bilen seretmeklik, olaryň daş töwerege ýetirip biljek ýaramaz taraplarynyň öňüni almak örän zerur bolup durýar. Şol babatda her bir adamyň ekologiki taýdan aňly-düşünjeli bolmagy zerurdyr. Ekologiýa - bu organizmleriň ýa-da organizm toparlarynyň bir- birleri arasyndaky aragatnaşygy we olaryň ýaşaýan gurşawuny öwrenýän ylym ýa-da daş töweregiň janly organizmleriň we beýleki elementleriň arasyndaky arabaglanşygy öwrenýän ylym.
Ekologiýanyň başgada kesgitlemeleri bardyr, olarda onuň meseleleri görkezilendir. Meselem ekologiýa adamyň täsiri bilen girizilen üýtgeşmeleri hasaba almak bilen organizmleriň ýaşaýan tebigy gurşawdaky olaryň ýaşaýyş işjeňlikleriniň kanunalaýyk -lyklaryny öwrenýän ylymdyr. ̋Ekologiýa ̋ adalgasy ̋oýkos ̋ - öý, ýasalýan ýer we ̋logos ̋ - ylym diýen iki grek sözünden emele gelýär.
Aýna ÇARYÝEWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň
Weterinar lukmançylygy fakultetiniň
2-nji ýyl talyby.