Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ “Ýol hereketiniň howpsuzlygy- ömrümiziň rahatlygy” ✦ ✦ «Ýol hereketiniň howpsuzlygy – ömrümiziň rahatlygy» atly biraýlygy başlandy ✦ ✦ «Arkadagly Ýaşlar» žurnalynyň awgust sany okyjylara ýetirildi ✦ ✦ ÝB - Merkezi Aziýa hyzmatdaşlyk forumy geçirildi ✦ ✦ TIF 2025 Awazada geçiriler ✦ ✦ Halk Maslahaty — milli demokratiýanyň nusgasy ✦ ✦ Aşgabatda Halkara senagatçylar we telekeçiler uniwersitetiniň açylyş dabarasy geçirildi ✦ ✦ Türkmenistanyň Prezidenti ŞHG-nyň sammitine gatnaşdy ✦ ✦ Awaza Forumynyň jemleri ✦ ✦ Bilimler we talyp ýaşlar güni mynasybetli döwrebap bilim desgalary ulanylmaga berler ✦
Baş sahypa / Gyzykly /Afrika tokaýlarynyň täsin jandary — bongo
  11.06.2025
2604
Afrika tokaýlarynyň täsin jandary — bongo

Afrikanyň tebigaty dünýäde seýrek duş gelýän jandarlary bilen tapawutlanýar. Şolaryň biri hem — bongo atly antelopadyr. Ol diňe tropik tokaýlarda ýaşaýar we daşky görnüşi bilen ünsi özüne çekýär.


Bongony ilkinji bolup 1837-nji ýylda irlandiýaly alym William Ogilby ylmy taýdan öwrenipdir. Onuň ylmy ady Tragelaphus eurycerus bolup, “tokaý antelopasy” diýlip hem tanalýar. Bongonyň bedeni goňrumtyl gyzyl, göwresiniň iki gapdalyndan ak çyzyklar geçýär, döşünde bolsa ak tegmil bar.


Bu jandar iki topara bölünýär: Günbatar bongosy giň tokaýlarda, Gündogar bongosy bolsa diňe Keniýanyň Aberder daglarynda duşýar. Gündogar bongolar ulurak bolup, olaryň boýy 3 metre, agramy bolsa 400 kilograma çenli ýetýär.


Bongolar süri bolup ýaşaýarlar, esasy iýmiti bolsa ýaş ýapraklar, güller we däneli ösümliklerdir. Uzyn dili bilen agaçlaryň şahalaryndan ýapraklary çekip iýýärler.


Emma bongolaryň sany ýylsaýyn azalýar. Esasy howpy — ýabany afrika itleri. Häzirki wagtda olaryň sany 28 müňden geçmeýär. Şonuň üçin bongo halkara tebigaty goramak birleşigi (IUCN) tarapyndan ýitmek howpy abanýan jandarlaryň sanawyna girizildi.


Bongo — tokaýlaryň gymmatly baýlygy. Onuň goralmagy tebigatyň durnuklylygyny saklamak üçin örän möhümdir.

Oguljan AMANGULIÝEWA,
S.A.Nyýazow adyndaky Türkmen oba hojalyk
uniwersitetiniň talyby.