Häzirki döwrüň global gatnaşyklarynda Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplyk syýasaty ýurdumyzyň döwlet syýasatynyň esasy ýörelgeleriniň biri hökmünde aýratyn orun eýeleýär. Garaşsyzlygyny alanyndan soň, Türkmenistan parahatçylyk, dostluk we özara bähbitli hyzmatdaşlyk ýörelgelerine esaslanýan daşary syýasaty alyp barýar.

1995-nji ýylyň 12-nji dekabrynda Birleşen Milletler Guramasynyň Baş Assambleýasy tarapyndan «Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygy» baradaky Rezolýusiýanyň kabul edilmegi bilen, ýurdumyza dünýä derejesinde aýratyn hukuk ýagdaýy berildi. Şol pursatdan başlap Türkmenistan dünýäde ilkinji döwlet hökmünde hemişelik Bitaraplyk derejesine eýe boldy.

Hemişelik Bitaraplyk diýlende, ýurduň harby guramalaryna gatnaşmazlygy, öz territoriýasynda daşary ýurtlaryň harby bazalaryna ýol bermezligi hem-de beýleki döwletleriň arasyndaky ýaragly çaknyşyklarda bitarap ýagdaý saklamagy göz öňünde tutulýar.

Emma bu syýasat hiç bir ýagdaýda izolýasiýa diýmek däl-de, eýsem parahatçylykly diplomatiýa, özara düşünişmek we hyzmatdaşlyk syýasatydyr. Türkmenistan bu ýörelgäniň üsti bilen halkara gatnaşyklarynda ynamly hyzmatdaş hökmünde çykyş edýär.

Geçen otuz ýylyň dowamynda Türkmenistan Bitaraplyk ýörelgesine laýyklykda dünýä derejesinde möhüm işlere gatnaşdy. Ýurdumyzyň paýtagty Aşgabatda birnäçe halkara gepleşikleri, parahatçylyk maslahatlary geçirildi. Şeýle hem, BMG-niň Merkezi Aziýa üçin öňüni alyş diplomatiýasy boýunça sebit merkezi (UNRCCA) hem Aşgabatda ýerleşýär. Bu bolsa ýurdumyzyň sebitde parahatçylyk we durnukly ösüşe goşýan goşandynyň beýanydyr.

Türkmenistan goňşy ýurtlar — Eýran, Owganystan, Özbegistan, Gazagystan we Hazarýaka döwletleri bilen dostlukly gatnaşyklary ösdürýär. Şeýle-de, dünýäniň öňdebaryjy ýurtlary, şol sanda Russiýa, Hytaý, ABŞ we Ýewropa Bileleşigi bilen deňhukukly gatnaşyklary dowam etdirýär.

Türkmenistanyň Bitaraplyk syýasaty diňe daşary syýasat däl, eýsem durnukly ösüşiň hem esasy guralydyr. Ýurt ykdysadyýeti energetika, ulag-logistika we ekologiýa ýaly ugurlarda halkara hyzmatdaşlyk arkaly ösüş ýolunda ynamly öňe barýar.

Energiýa diplomatiýasy, ulag geçelgeleri we daşky gurşawy goramak boýunça alnyp barylýan işler ýurdumyzy dünýäniň parahatçylykly hyzmatdaşlyk meýdançalarynyň birine öwürýär. Şeýle hem, bilim, ylym we medeniýet ulgamlarynda halkara hyzmatdaşlygyň giňelmegi Bitaraplygyň düşünjesine giň jemgyýetçilik mazmun berýär.

2025-nji ýylda Türkmenistan hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygyny giňden belleýär. Bu ýyllar içinde Bitaraplyk diňe bir diplomatik ýörelge däl, eýsem türkmen jemgyýetiniň döredijilik, ylalaşyk we ynamly ösüş filosofiýasyna öwrüldi.

Her ýyl 12-nji dekabrda bellenilýän Bitaraplyk güni ýurdumyzyň halkynyň parahatçylyk, dostluk we ynanyşmak ýörelgelerine bolan ygrarlylygyny görkezýär.

Hemişelik Bitarap Türkmenistan häzirki zaman dünýä ýüzünde parahatçylygyň, ynanyşmagyň we ösüşiň nyşanyna öwrüldi. Bu syýasat Watanymyzyň halkara derejesinde abraýyny artdyrdy, içerki durnuklylygy üpjün etdi we halkymyzyň abadan durmuşda ýaşamagyna şert döretdi.

Türkmen halkynyň dünýä ýüzünde parahatçylyk söýüjilik, hoşniýetlilik we dostluk ýörelgeleri bilen tanalmagy — hemişelik Bitaraplygyň iň uly üstünlikleriniň biridir.

Suwhanberdi Mämmetorazow,
Halkara Ynsanperwer ylymlary we ösüş uniwersitetiniň talyby.