Oba hojalygy halk hojalygynyň möhüm bölekleriniň biri bolup, ilatyň azyk üpjünçiligini ýola goýmakda esasy orny eýeleýär. Häzirki döwürde dünýäniň çalt ösüşi oba hojalyk önümçiliginiň ekologiýa taýdan durnuklylygyny üpjün etmegiň zerurdygyny görkezýär. Türkmenistanda hem ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy bu pudagyň durnukly ösüşini üpjün etmekde möhüm ädimleriň biridir.

Ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalar tebigaty gorap saklamagy, serişdelere tygşytly çemeleşmegi we daşky gurşawyň hapalanmagyny azaltmagy maksat edinýän innowasion usullaryň we enjamlaryň ulanylmagydyr. Oba hojalyk önümçiliginde bu tehnologiýalar ekin meýdanlarynda, suwaryş ulgamynda we önümçiligiň beýleki tapgyrlarynda ulanylyp bilner. Türkmenistanda bu ugurda alnyp barylýan işler dünýä tejribesi bilen utgaşyp, ekologiýa taýdan arassa önümçiligi ösdürmäge gönükdirilendir.

Türkmenistanda ornaşdyrylan ekologik tehnologiýalar

Türkmenistanda oba hojalyk pudagynda ekologiýa taýdan arassa tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy boýunça möhüm işler alnyp barylýar. Bularyň käbirini mysal getirip bolar:

Suwaryş ulgamlarynyň döwrebaplaşdyrylmagy

Türkmenistan ýaly suw serişdeleri bilen çäkli ýurtlar üçin suwaryş ulgamlarynyň kämilleşdirilmegi örän möhümdir.

• Damjalaýyn suwaryş ulgamlary suw isripçiligini azaldyp, suwuk dökünleriň we minerallaryň doly peýdalanylmagyna mümkinçilik berýär.
• Aýlawly suwaryş ulgamlary ýerleriň suw bilen deň paýlanmagyny üpjün edip, ekinleriň hilini ýokarlandyrýar.

Damjalaýyn suwaryş ulgamlary

Ýurduň oba hojalyk meýdanlarynda gün panelleriniň we ýel energiýasynyň ulanylmagy suwaryş ulgamlaryny we hojalyk enjamlaryny ekologiýa taýdan arassa energiýa bilen üpjün edýär. Bu çemeleşme energiýa çykdajylaryny azaltmaga we howanyň hapalanmagynyň öňüni almaga ýardam berýär.

Organiki dökünleriň ulanylmagy

Türkmenistanda topragyň hasyllylygyny saklamak üçin himiki serişdeleriň ýerine organiki dökünleriň ulanylmagy ýola goýulýar. Organiki dökünler, şeýle hem biogumus, ýerleriň biologiki köpdürlüligini we tebigy deňagramlylygyny goramaga ýardam berýär.

Sanly tehnologiýalaryň ulanylmagy

Sanly tehnologiýalar oba hojalyk önümçiliginde suw we dökün serişdeleriniň takyk hasabyny alyp barmaga ýardam berýär. Türkmenistanda oba meýdanlarynda dronlar we hemra maglumatlary arkaly ekin meýdanlarynyň ýagdaýy barlanýar, bu bolsa oba hojalyk işleriniň netijeliligini ýokarlandyrýar.

Daşky gurşawy goramak boýunça döwlet maksatnamalary

Türkmenistanda oba hojalygynda ekologiýa taýdan arassa önümçiligi ösdürmek üçin döwlet tarapyndan birnäçe maksatnamalar kabul edildi. Suwaryş ulgamynyň kämilleşdirilmegi, toprak eroziýasyna garşy çäreleriň görülmegi we himiki serişdeleriň ulanylyşynyň azaltmak boýunça işler alnyp barylýar.

Türkmenistanda amala aşyrylýan ekologik tehnologiýalar dünýä tejribesine laýyk gelýär. Ýewropa ýurtlarynda giňden ornaşdyrylan organiki önümçilik, suw tygşytlaýjy ulgamlaryň ulanylyşy, şeýle hem sanly tehnologiýalaryň oba hojalygynda peýdalanylmagy türkmen tejribesine laýyklykda kämilleşdirilýär.

Jumaýew Nurmuhammet,
Weterinar Lukmançylygy fakultetiniň
Kinologiýa taýýarlyk ugry hünäriniň 
2-nji ýyl talyby.