Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ «Mahmyt Kaşgarlynyň Diwany lugat at-türk atly eserinde parahatçylygyň we ynanyşmagyň orny» atly halkara ylmy maslahat geçirildi ✦ ✦ Daşkent şäherinde “Aşyk bolmuşam” kitabynyň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi ✦ ✦ Daşkentde “Magtymguly – dünýäniň akyldary we onuň pelsepesiniň häzirki döwürdäki ähmiýeti” atly maslahat geçirildi ✦ ✦ Himiýa boýunça halkara bäsleşikde türkmen talyplarynyň üstünligi ✦ ✦ Arkadag şäherine Ýewraziýa Patent Guramasynyň W.I. Blinnikow adyndaky altyn medaly gowşuryldy ✦ ✦ Daşary ýurt dillerini öwretmekde innowasion tehnologiýalaryň orny ✦ ✦ Türkmenabatda täze himiýa toplumynyň düýbüni tutmak dabarasy geçirildi ✦ ✦ Pagta möwsümi guramaçylykly dowam edýär ✦ ✦ Daşary ýurt dilleri öwretmegiň usullary ✦ ✦ Innowasiýa — durnukly ösüşiň özeni ✦
Baş sahypa / Medeniýet /Mäşirik
  06.02.2023
1127
Mäşirik

Mäşirik barada öň hem eşiden bolmagyňyz mümkin. Araňyzda mäşirigiň nämedigini bilmeýäniňiz bar bolsa geliň, öwreneliň! 

— Goýundan ýylda iki gezek gyrkylyp ýüň alynýar. Ýaz paslyndaky gyrkymyna «ýaz ýüňi», güýz paslyndaky gyrkymyna «güýz ýüňi» diýilýär. Güýz ýüňi ýaz paslyndaky ýüňden gysga bolýar. Şonuň üçin, köplenç, güýz ýüňünden keçe taýýarlanylýar. Saryja goýnuň ýaz ýüňünden bolsa egrilip haly dokalýar. Haly dokamak üçin niýetlenen ýüpleriňem erişlik, çitimlik hem-de argaçlyk diýen ýaly tapawutly görnüşleri bar. Erişlik ýüp halyny ýüwürtmek üçin ulanylýar. Çitimlik ýüpler, halynyň ýüzi owadan bolar ýaly, erişlik ýüpden gowşagrak egrilýär hem-de dürli reňklere boýalýar. Argaçlyk ýüp halynyň iç geçeri üçin ulanylýar.

Erişlik ýüpi egirmek üçin ýuwup, arassalanan ýaz ýüňüniň has uzynlaryny saýlap, ýüň darakda pugta daraýarlar. Daralan ýüňüň ýüpek ýaly uçlaryny silkip pişge edýärler. Soňra şol pişgelerden çüýke taýýarlanylýar. Pişge ilki el bilen süýlüp, gowşak ýagdaýda ýumak ýaly saralýar. Onsoň ikde egrilýär. Erişlik ýüp egrilende, pugta tow berilýär. Sebäbi ony soň iki gat edip bükdürmek gerek. Bu diýildigi ýüpi iki gat edip egrilen ugry boýunça däl-de, tersine tow berlip işilmeli. Munuň üçin egrilen erişlik ýüpi iki gatlap, ony igiň daşyna geýdirilip, süýri, ýumurtga şekilde saralyp ýumak edilýär. Soňra ýokardan ýüp çekdirilip, erişlik ýüp halkalardan geçirilýär-de bükdürilýär. Bir ikde bükdürilmedik ýumak, ýene bir ikde bolsa şol ýumagyň bükdürilen ujy saralmaly. Ilki bükdirilip başlananda, igiň bükdürilen tarapy ýeňil bolýar. Şonuň üçin igiň ýeňil tarapynyň gowy pyrlanmagy üçin oňa ikbaş geýdirilip agram berilýär.

Dokma ýüwürtmek üçin şeýdip, elde ýörite bükdürilip taýýarlanan erişden saralan süýri ýumaga bolsa «mäşirik» diýilýär. Mäşirik igiň daşyna saralýandygy üçin ýumagyň içi deşik bolup, çitimlik ýumaklaryň saralyşyndan tapawutlydyr. Umuman, «Mäşirik — dokma ýüwürtmek üçin ýörite bükdürilen erişden saralan süýri ýumak» diýlip düşündirilýär.