Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Ýaşlar Forumy – geljege barýan ýol! ✦ ✦ 12-nji awgust - Hazar deňziniň güni! ✦ ✦ Hereketleriň maksatnamalaryny milli syýasatlara ornaşdyrmagyň strategiýalary işlenilýär ✦ ✦ Durnukly ösüş maksatlarynyň 16-njy maksadyny durmuşa geçirmäge ýardam bermek boýunça ugurdaş çäreler geçirildi ✦ ✦ Awaza 2025: Parlament forumy ✦ ✦ Awaza 2025: Hususy pudagyň forumy ✦ ✦ LLDC ýurtlar boýunça BMG-niň 3-nji maslahaty dünýä metbugatynda ✦ ✦ Awazada medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konserti geçirildi ✦ ✦ Awaza 2025: Merkezi Aziýa ýurtlarynyň medeniýet dabarasy ✦ ✦ Hazarýaka döwletleriň ekologik gün tertibi ara alnyp maslahatlaşyldy ✦
Baş sahypa / Gyzykly /Eskimoslar aýazly we sowuk howalarda nädip ýaşaýarlar?!
  06.02.2023
1396
Eskimoslar aýazly we sowuk howalarda nädip ýaşaýarlar?!

Eskimoslar Grenlandiýada, Kanadada, Alýaskada we Çukotka ýarym adasynda ýaşaýan millet bolup, olar demirgazygyň çapgyn aýazly howasynda ýaşamaga uýgunlaşandyrlar. Ýer ýüzünde eskimoslaryň sany 170 müňden köp däldir. Olaryň egin-eşikleri demirgazygyň aýazyna çydam etmek üçin sugunyň we beýleki owadan sütükli haýwanlaryň derisinden tikilýär. Aýaklaryna bolsa deriden tikilen ädikleri geýýärler. Mundan başga-da, eskimoslar sowukdan goranmak üçin endamyna aýynyň hem-de düwleniň ýagyny, ýüzlerine bolsa balyk ýagyny çalýarlar.

Şeýle sowuk şertlerde ýaşamak juda kyndyr. Emma tebigatyň bu synaglaryna döz gelýän eskimoslaryň ýaşaýyş däpleri aňzakly sowuk howalara uýgunlaşyp ýaşamak üçin zerur bolan ähli şertleri özünde jemleýär. Mysal üçin, olar doňaklykdan goranmak üçin ýörite «öýlerde» ýaşaýarlar. Tomsuna ýere dikilen agaçlaryň daşyna haýwan derilerini ýapmak arkaly gurlan ýönekeýje çadyrlarda ýaşaýarlar. Gyşyna bolsa buzdan ýa-da dykyzlandyrylan gardan buzküme ýasanýarlar. Adatça, jaýlaryň diametri 3-4 metre, beýikligi bolsa 2 metre çenli ýetýär. Göräýmäge, buzdan ýa-da gardan ýasalan öýüň içi edil daşardaky ýaly sowuk bolaýjak ýalydyr, emma şu görnüşde ýasalmagy howanyň dogry aýlanyşygyna, artykmaç çyglylygyň daşary çykmagyna we otagyň ýylylygynyň içerde saklanmagyna ýardam edýär.

Demirgazygyň aýazly howasynda ekerançylyk bilen meşgullanmak mümkin däldir. Şonuň üçin hem ýerli erkek adamlar awçylyk, balykçylyk ýa-da beýleki deňiz jandarlaryny tutmak bilen meşgullanýarlar. Bu bolsa ilatyň iýmitiniň agramly böleginiň etden ybaratdygyna şaýatlyk edýär.

Eskimoslar maşgalany hemme zatdan ileri tutýarlar. Olar bir-birleri bilen asla sögüşmeýärler, tersine islendik meseläni parahatçylyk ýoly bilen çözýärler. Şonuň üçin hem olaryň dilinde sögünç aňladýan hiç hili söz ýokdur. Bularyň hemmesi milletiň parahatsöýüjiliginden we agzybirliginden habar berýär.