Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Talyp ýaşlar sungatda öwrenen hünärini ylmy esasda açyp görkezýärler ✦ ✦ Uçurumlaryň taslama işlerinde döwrüň çeper beýany ✦ ✦ Ahal welaýatynda medeniýet hepdeligi geçirildi ✦ ✦ 4000-den gowrak adam Watanyna Türkmenistanyň üsti bilen dolandy ✦ ✦ Ýaşlar etnografiýa muzeýine gezelenç etdiler ✦ ✦ Meteorid daşy ýaşlarda uly gyzyklanma döretdi ✦ ✦ Sanly ulgam - ösüşiň binýady ✦ ✦ Medeniýet hepdeligine badalga berildi ✦ ✦ Merkezi Aziýa ýurtlarynyň küştçüleri «Aşgabat 2025» halkara ýaryşynda üstünlikli çykyş etdiler ✦ ✦ Galla - biziň baýlygymyz ✦
Baş sahypa / Gyzykly /Eskimoslar aýazly we sowuk howalarda nädip ýaşaýarlar?!
  06.02.2023
1363
Eskimoslar aýazly we sowuk howalarda nädip ýaşaýarlar?!

Eskimoslar Grenlandiýada, Kanadada, Alýaskada we Çukotka ýarym adasynda ýaşaýan millet bolup, olar demirgazygyň çapgyn aýazly howasynda ýaşamaga uýgunlaşandyrlar. Ýer ýüzünde eskimoslaryň sany 170 müňden köp däldir. Olaryň egin-eşikleri demirgazygyň aýazyna çydam etmek üçin sugunyň we beýleki owadan sütükli haýwanlaryň derisinden tikilýär. Aýaklaryna bolsa deriden tikilen ädikleri geýýärler. Mundan başga-da, eskimoslar sowukdan goranmak üçin endamyna aýynyň hem-de düwleniň ýagyny, ýüzlerine bolsa balyk ýagyny çalýarlar.

Şeýle sowuk şertlerde ýaşamak juda kyndyr. Emma tebigatyň bu synaglaryna döz gelýän eskimoslaryň ýaşaýyş däpleri aňzakly sowuk howalara uýgunlaşyp ýaşamak üçin zerur bolan ähli şertleri özünde jemleýär. Mysal üçin, olar doňaklykdan goranmak üçin ýörite «öýlerde» ýaşaýarlar. Tomsuna ýere dikilen agaçlaryň daşyna haýwan derilerini ýapmak arkaly gurlan ýönekeýje çadyrlarda ýaşaýarlar. Gyşyna bolsa buzdan ýa-da dykyzlandyrylan gardan buzküme ýasanýarlar. Adatça, jaýlaryň diametri 3-4 metre, beýikligi bolsa 2 metre çenli ýetýär. Göräýmäge, buzdan ýa-da gardan ýasalan öýüň içi edil daşardaky ýaly sowuk bolaýjak ýalydyr, emma şu görnüşde ýasalmagy howanyň dogry aýlanyşygyna, artykmaç çyglylygyň daşary çykmagyna we otagyň ýylylygynyň içerde saklanmagyna ýardam edýär.

Demirgazygyň aýazly howasynda ekerançylyk bilen meşgullanmak mümkin däldir. Şonuň üçin hem ýerli erkek adamlar awçylyk, balykçylyk ýa-da beýleki deňiz jandarlaryny tutmak bilen meşgullanýarlar. Bu bolsa ilatyň iýmitiniň agramly böleginiň etden ybaratdygyna şaýatlyk edýär.

Eskimoslar maşgalany hemme zatdan ileri tutýarlar. Olar bir-birleri bilen asla sögüşmeýärler, tersine islendik meseläni parahatçylyk ýoly bilen çözýärler. Şonuň üçin hem olaryň dilinde sögünç aňladýan hiç hili söz ýokdur. Bularyň hemmesi milletiň parahatsöýüjiliginden we agzybirliginden habar berýär.