Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Ýewropa Bileleşiginiň medeniýet hepdeligi geçirilýär ✦ ✦ Bütindünýä durnukly ulag güni ✦ ✦ Daşary ýurt dilleri kämilleşdirilýär ✦ ✦ Körpe nesiller hakda alada ✦ ✦ Bitaraplyk — köňülleriň birligi ✦ ✦ Türkiýe Respublikasynyň 70-den gowrak kompaniýasy sergä gatnaşarlar ✦ ✦ Türkmenistanyň işewür toparlarynyň wekillerini Hytaýdaky sergilere çagyrýarlar ✦ ✦ Kiýew şäherinde Magtymguly Pyragynyň 300 ýyllygy mynasybetli medeni çäre geçirildi ✦ ✦ Pekinde Magtymguly Pyragynyň goşgular ýygyndysynyň tanyşdyrylyş dabarasy geçirildi ✦ ✦ Arkadag şäheri — gelejegiň şäheri ✦
Baş sahypa / Ylym we Bilim /Täze Nusay galasy
  29.07.2022
871
Täze Nusay galasy

       Ýagny, täze Nusaý galasyndan hem Parfiýa döwrüniň ýaşaýşyny we durmuşyny häsiýetlendirýän ençeme arhitektura desgalary we zatlary tapyldy. Gadymy şäheriň özi Täze Nusaý harabalyklarynda ýerleşýär. Şäheriň daşyna parfiýanlar döwründe inli gala diwary salnypdyr, olaryň gönüburçly goranyş diňleri bolupdyr. Günorta böleginde gala diwarlary bilen daşy aýlanan belent içki gala ýerleşýär. Içki galada bolsa diwanhanalar, döwletiň däne we şerap ambarlary, begzadalaryň ýaşaýan jaýlary ýerleşipdir.
    Begzadalaryň ýaşaýan mähelleleri köplenç hut şäheriň öz çäklerinde ýerleşipdir. Onuň demirgazyk-günbatar böleginde, gala diwarlarynyň ýakynynda dini merkezler ýerleşipdir. B.e.öň 3-2 asyrda bu ýerde owadan ybadathana salnypdyr, onuň daşy eýwanly sütünler bilen gurşalypdyr, b.e.öň 1 asyrda bolsa, bu ýerde uly gonamçylyklar emele gelip başlapdyr. Ilatyň gurpsyz gatlaklarynyň ýaşaýan jaýlary şäheriň demirgazyk bölegine gysylyp çykarylypdyr. Ol jaýlaryň diwarlary laýdan salnypdyr, jaýyň ýeri palçyk bilen şirelenip, oňa boýralar ýazylar eken. Nusaýyň giň şäher etegi bolupdyr, ol hem gala seňňeri bilen gurşalypdyr. Bu ýerde gul eýeleriniň mülkleri, baglary we üzümleri ýerleşipdir. 
    B.e. 226-njy ýylynda Arşakitleriň ýykylmagy Nusaýyň ykbalyna uly täsir etdi. Arşakitleriň mülkleri bolsa Eýranyň sasaniler döwletiniň eline geçdi. Agdarylan nesilşalyk bilen bagly zatlaryň ählisini nesiliň ýadyndan çykarmak maksady bilen, sasaniler parfýanlaryň köp asyrlaýyn sene ýazgylaryny ýok edipdirler. Arşakitleriň, Köne Nusaýyň-Mitridatokertiň urug merkezleri hem şeýle ýok edilmeklige sezewar bolupdyr. 
    Türkmenistanyň günorta böleginde, esasanam Köpetdag eteklerinde we Mary welaýatynda Parfiýa zamanasynyň köp şäherleri we obalary tapyldy. Olaryň birnäçesi has gijki döwürlerde ýaşalan medeni gatlaklaryň aşagynda galypdyr. Şeýlelik-de, XI asyryň başlarynda Nusaý Türkmen Seljuk döwletiniň düzümine girýär we iri şäherleriň birine öwrülýär.