Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ “Azerbaýjan – Türkmenistan – Özbegistan” formatynda üçtaraplaýyn duşuşyk geçirildi ✦ ✦ “Kids EXPO: ähli zat çagalar üçin” atly halkara sergi-ýarmarkasy öz işine başlady ✦ ✦ Ýaşlar Forumy – geljege barýan ýol! ✦ ✦ 12-nji awgust - Hazar deňziniň güni! ✦ ✦ Hereketleriň maksatnamalaryny milli syýasatlara ornaşdyrmagyň strategiýalary işlenilýär ✦ ✦ Durnukly ösüş maksatlarynyň 16-njy maksadyny durmuşa geçirmäge ýardam bermek boýunça ugurdaş çäreler geçirildi ✦ ✦ Awaza 2025: Parlament forumy ✦ ✦ Awaza 2025: Hususy pudagyň forumy ✦ ✦ LLDC ýurtlar boýunça BMG-niň 3-nji maslahaty dünýä metbugatynda ✦ ✦ Awazada medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konserti geçirildi ✦
Baş sahypa / Ylym we Bilim /Täze Nusay galasy
  29.07.2022
941
Täze Nusay galasy

       Ýagny, täze Nusaý galasyndan hem Parfiýa döwrüniň ýaşaýşyny we durmuşyny häsiýetlendirýän ençeme arhitektura desgalary we zatlary tapyldy. Gadymy şäheriň özi Täze Nusaý harabalyklarynda ýerleşýär. Şäheriň daşyna parfiýanlar döwründe inli gala diwary salnypdyr, olaryň gönüburçly goranyş diňleri bolupdyr. Günorta böleginde gala diwarlary bilen daşy aýlanan belent içki gala ýerleşýär. Içki galada bolsa diwanhanalar, döwletiň däne we şerap ambarlary, begzadalaryň ýaşaýan jaýlary ýerleşipdir.
    Begzadalaryň ýaşaýan mähelleleri köplenç hut şäheriň öz çäklerinde ýerleşipdir. Onuň demirgazyk-günbatar böleginde, gala diwarlarynyň ýakynynda dini merkezler ýerleşipdir. B.e.öň 3-2 asyrda bu ýerde owadan ybadathana salnypdyr, onuň daşy eýwanly sütünler bilen gurşalypdyr, b.e.öň 1 asyrda bolsa, bu ýerde uly gonamçylyklar emele gelip başlapdyr. Ilatyň gurpsyz gatlaklarynyň ýaşaýan jaýlary şäheriň demirgazyk bölegine gysylyp çykarylypdyr. Ol jaýlaryň diwarlary laýdan salnypdyr, jaýyň ýeri palçyk bilen şirelenip, oňa boýralar ýazylar eken. Nusaýyň giň şäher etegi bolupdyr, ol hem gala seňňeri bilen gurşalypdyr. Bu ýerde gul eýeleriniň mülkleri, baglary we üzümleri ýerleşipdir. 
    B.e. 226-njy ýylynda Arşakitleriň ýykylmagy Nusaýyň ykbalyna uly täsir etdi. Arşakitleriň mülkleri bolsa Eýranyň sasaniler döwletiniň eline geçdi. Agdarylan nesilşalyk bilen bagly zatlaryň ählisini nesiliň ýadyndan çykarmak maksady bilen, sasaniler parfýanlaryň köp asyrlaýyn sene ýazgylaryny ýok edipdirler. Arşakitleriň, Köne Nusaýyň-Mitridatokertiň urug merkezleri hem şeýle ýok edilmeklige sezewar bolupdyr. 
    Türkmenistanyň günorta böleginde, esasanam Köpetdag eteklerinde we Mary welaýatynda Parfiýa zamanasynyň köp şäherleri we obalary tapyldy. Olaryň birnäçesi has gijki döwürlerde ýaşalan medeni gatlaklaryň aşagynda galypdyr. Şeýlelik-de, XI asyryň başlarynda Nusaý Türkmen Seljuk döwletiniň düzümine girýär we iri şäherleriň birine öwrülýär.