Gara sarymsak ( Black garlic ) – soganlar maşgalasyna degişli bolan peýdaly ekin hasaplanýar. Gelip çykyşy boýunça taryhy dürli döwürleri öz içine alýar. Köp çeşmelere görä, onuň watany Gadymy Koreýa hasaplanýar.
Gara sarymsak ak sarymsak bilen deňeşdirilende birnäçe artykmaçlyklary bilen tapawutlanýar. Ol özüniň düzüminde ak sarymsaga görä antioksidantlaryň uly goruny saklaýar, ýagny, iki sany güýçli antioksidant–flawinoidleriň we alkoloidleriň mukdary ak sarymsagyňka görä 5 esse köpdür. Bu antioksidantlar bedeni erkin radikallardan gorap saklaýar. Ol dürli keselleri bejermekde, ýagny alsgeýmer (beýniniň bejerip bolmaýan, akyl ukubynyň kem-kemden ýitmegi bilen bagly ýüze çykýan kesel), ýürek-damar ýollaryndaky döreýän keselleriň öňüni alýar, dürli sowuklamalardan gorap saklaýar. Ondan başga-da düzümi boýunça gara sarymsak magniý, kalsiý, kaliý, makro we mikro elementlerine hem örän baýdyr.
Gara sarymsakda ak sarymsak bilen deňeşdirende adamy biynjalyk edýän ysy ýokdyr. Onyň şeýle yssyz bolmagy ony eliň ýa-da pyçak bilen keseniňde howa bölünip çykýan «allisin» atly işjeň madda bilen baglydyr. Gara sarymsagy guradylan miweler ýaly gaýtadan işlemezden iýmitlere goşup, peýdalanyp bolýar. Ol esasan hem peýnirli we etli önümlerde, balykly we kömelekli tagamlar taýýarlananda ýokary derejede peýdalanylýar. Diňe bir duzly tagamlar däl eýsem süýjüli, kontiter we şokoladly önümlerini taýýarlamakda hem ulanylýar. Sebäbi şekerliligi boýunça ak sarymsakdan ýokary hasaplanýar.
Firuza DOSÇANOWA,
Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.