Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Dekabr aýynda geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreler ✦ ✦ Ýurdumyzda Turkiýanyň eksport harytlarynyň sergisi geçiriler ✦ ✦ Maşgala terbiýesiniň orny we ähmiýeti ✦ ✦ Oba hojalyk ekinleriniň täze sortlary hasyllylygyň kepili ✦ ✦ Magtymguly Pyragy medeni-seýilgähindäki şahsyýetler: Saýido Nasafi ✦ ✦ Türkmen oba hojalyk instituty bilim we ylmyň baglanyşygyny berkitýär ✦ ✦ Täze okuw kitabynyň neşiri bilim ulgamyna uly goşantdyr ✦ ✦ Türkmen milli gymmatlyklary täze okuw kitabynda orun alýar ✦ ✦ Türkmeniň goşa ganaty ✦ ✦ Ýaşlar baýragy ― ýaşlygyň serpaýy ✦
Baş sahypa / Jemgyýet /Çil käkilik
  10.10.2021
532
Çil käkilik

Guşlaryň täsin gözelligi gadymy döwürlerden bäri adamlaryň ünsüni özüne çekip gelýär. Dünýäniň köp halklarynyň milli döredijiliginde we ruhy garaýyşlarynda guşlar wajyp orny eýeläpdir. Tebigatda we adamyň ýaşaýşynda-da guşlaryň ähmiýeti uludyr. Olar ösümlikleriň güllerini tozanlandyrýarlar, tohumlaryny ýaýradýarlar. Ösümlikleriň köpelmegine, ýaýramagyna sebäp bolýarlar. Şeýle guşlaryň biri-de çil käkilikdir. Çil käkilik Köpetdagda, şeýle hem Köýtendagyň hemme ýerinde duşýar. Ol maral käkilikden kiçi, bedeneden ulurakdyr. Reňki çalymtyl – “çöl reňkli” bolup, horazynyň arkasy çyparrak gülgünedir. Çil käkilikler beýleki käkiliklerden kiçidigi, aýaklarynyň, çüňküniň agymtyldygy, bokurdagynda ak tegmiliň ýokdugy bilen tapawutlanýar.

         Çil käkilikler oturymly guşlardyr. Olar dag eteklerinde we dagyň aşaky gerişlerinde ýaşaýarlar. Ýarymçöllük we sähralaşan ýerleri halaýarlar. Olar aprel aýynyň ahyryndan maý aýynyň aýagyna çenli ýumurtgalaýarlar. Höwürtgelerini örän gizlin ýerde, içine sähelçe ösümlik sypallary düşelen daşlaryň aşagyndaky çukurjykda ýerleşdirýärler. Höwürtgede 14-e çenli meneksiz mesge reňkli ýumurtgalar bolýar. Jüýjelemek döwri awgust aýynyň ortasyna çenli dowam edýär. Çil käkilikler ösümlikleriň tohumy we miweleri bilen iýmitlenýärler.  Jüýjelerini bolsa mör-möjekler bilen iýmitlendirýärler. Çil käkilikleriň sany gynansakda barha azalmak bilen. Olaryň baş sanyna gözegçiligi güýçlendirmek maksady bilen, çil käkilikler Köpetdag we Köýtendag döwlet goraghanalary tarapyndan berk gorag astyna alnandyr.