Häzirki zaman dünýäsinde daşary ýurt dillerini öwrenmek diňe bir gündelik aragatnaşygy ýeňilleşdirmek bilen çäklenmän, eýsem, bilim almak, täze mümkinçilikler döretmek, halkara hyzmatdaşlygy giňeltmek üçin hem zerurdyr. Ýewropanyň iň giňden ýaýran dillerinden biri bolan nemes dili ykdysadyýetde, ylym-bilimde we sungatda uly ähmiýete eýedir. Şol sebäpli dünýäniň köp ýurtlarynda ol ikinji daşary ýurt dili hökmünde öwredilýär. Bu ugurda täze usullar, innowasion çemeleşmeler öwrenijilere dili çalt we netijeli özleşdirmäge ýardam berýär.
Nemes dilini öwrenmegiň häzirki zaman usullarynyň biri kommunikatiw metodika bolup, onuň maksady dil öwrenijini başlangyç döwürden başlap gürrüňdeşlige taýýarlamakdyr. Bu usulda grammatikadan has köp gepleşik, dialog we real ýagdaýlary janlandyryjy oýunlar ulanylýar. Mysal üçin, okuwçylar “dükan”, “myhmanhana”, “mekdep” ýaly durmuşda ýygy-ýygydan ulanylýan ýagdaýlary nemes dilinde janlandyrýarlar.
Nemes dilindäki çeper filmleri, maglumat beriji wideolary görmek we podkastlary diňlemek diliň tebigy seslenişine öwrenişmäge ýardam edýär. Mysal üçin, Deutsche Welle (DW) nemes dilini öwrenýänler üçin ýörite gepleşikleri we ses ýazgylaryny hödürleýär.
Oýun elementlerini öwreniş prosesine goşmak dili özleşdirmäge bolan gyzyklanmany artdyrýar. Tapgyry-papgyry geçen saýyn bal ýygnamak, täze derejelere çykmak, öňdebaryjylar sanawyna girmegiň özi hem motiwasiýa döredýär.
Nemes dilini diňe sapak wagtynda däl-de, gündelik durmuşda hem ulanmak iň netijeli usullaryň biridir. Mysal üçin, öýdeki zatlara nemesçe at ýazyp goýmak, gündelik ýazuwlary (plan, bellik, hat) nemes dilinde ýazmak öwrenijiniň ýatda saklaýyş ukybyny güýçlendirýär.
Nemes dilini ikinji daşary ýurt dili hökmünde öwrenmek häzirki wagtda diňe bir kitap bilen däl, eýsem, multimediýa serişdeleri, sanly tehnologiýalar, sosial ulgamlar arkaly has netijeli amala aşyrylýar. Esasy zat – öwreniji üçin gyzykly we yzygiderli okuw gurşawyny döretmekdir. Täze usullar diňe söz baýlygyny artdyrmak bilen çäklenmän, sözleýiş endiklerini hem ösdürýär.
Mähri MEREDOWA,
Türkmenistanyň Döwlet energetika institutynyň
mugallymy.