Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Awazada Deňze çykalgasy bolmadyk ýurtlar boýunça halkara maslahat geçiriler ✦ ✦ Türkmenistanyň wekiliýeti FFD4 halkara maslahatyna gatnaşýar ✦ ✦ Sanly ulgam — döwrebap ösüş ✦ ✦ Talyp ýaşlar sungatda öwrenen hünärini ylmy esasda açyp görkezýärler ✦ ✦ Uçurumlaryň taslama işlerinde döwrüň çeper beýany ✦ ✦ Ahal welaýatynda medeniýet hepdeligi geçirildi ✦ ✦ 4000-den gowrak adam Watanyna Türkmenistanyň üsti bilen dolandy ✦ ✦ Ýaşlar etnografiýa muzeýine gezelenç etdiler ✦ ✦ Meteorid daşy ýaşlarda uly gyzyklanma döretdi ✦ ✦ Sanly ulgam - ösüşiň binýady ✦
Baş sahypa / Medeniýet /Şähryslam ýadygärligi
  28.01.2022
801
Şähryslam ýadygärligi

Gadymy ýadygärlikleriň biri bolan öz gözbaşyny müňýyllylaryň jümmüşinden alyp gaýdýan Ahal welaýatynyň Bäherden  etrabynyň çäginde ýerleşýän Şähryslam ýadygärligidir. Bu ýadygärlik IX-XIV-asyrlary öz içine alyp, Bäherden etrap merkezinden  20 km  demirgazyk-günbatar tarapda ýerleşýär. Ýadygärligiň tutýan umumy meýdany 100 gektara barabardyr. Bu ýadygärlik taryhda baý şäher  bolup, häzirki wagtda depeler görnüşinde saklanyp galypdyr. Ýadygärlik  XX asyryň 50-nji ýyllarynda  alnyp barylan gazuw işleriň netijesinde, ylmy taryhy maglumatlara görä Şähryslam ýadygärliginiň orta asyrlarda  ýörgünli ady Täk ýazyr, Täk gala diýlip atlandyrylypdyr. Şähryslam şäheri gysga wagtda şeýle gülläp ösüşlere ýetmegine onuň Horezim bilen Horasany birleşdirýän kerwen ýolunyň ugrunda ýerleşmegi hem uly täsir edipdir. Şähryslam şäheriniň daşky uly galasynyň goranyş diwary 40-dan gowrak diň bilen berkidilipdir. Şäheriň iki sany derwezesi we merkezi böleginde iki sany içki galasy bolupdyr. Bu iki galada gazuw-agtaryş işlerini geçiren alymlaryň pikirine görä olarda hökümdarlaryň ýakyn adamlarynyň goşunbaşylarynyň kethudalarynyň şeýle hem olaryň maşgalalarynyň ýaşan  bolmagy mümkindir. Bu ýerde geçirilen gazuw-agtaryş işleriniň netijesinde daşky we içki galalaryň aralygynda ýerleşen şäher ilatynyň ýaşaýyş jaýlarynyň yzlary ýüze çykarylypdyr. Şäher ilatynyň ýaşaýyş jaýlary binagärlik taýdan örän oýlanyşykly gurulypdyr. Jaýlaryň ýerasty bölegi-binýady ýokary hilli toýundan bişirilen kerpiçlerden gurlupdyr. Jaýlaryň astyndan ýokarky diwarlara çenli bişen kerpiçden örülen ýerzemin edilipdir. Şol ýerzminleriň tomsuna we gyşyna gök önümleri, et we ýag iýmitlerini saklamak üçin peýdalanylan bolmagy mümkin diýlip çaklanylýar. Ol ýerden birnäçe tapyndylar tapylýar. Keramikadan edilen suw desgalary we küýze önümleriniň birnaçe görnüşleri tapylýar. Olar syrçaly hem-de syrçasyz gazma nagyşly görnüşinde öndiripdirler. Şeýle hem 2017-nji ýyldan häzirki wagta çenli Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň hünärmenleri tarapyndan  möwsümleýin  ylmy gazuw barlag işleri alnyp barylýar. Şol ylmy gazuw barlaglaryň netijesinde kerwensaraý, tegelek we göniburuçly uly howdanlar sardobalar, binagärlik galyndylary, keramika önümleri hem-de dokmaçylyk, senetçilik bilen baglanşykly gurallar ýüze çykaryldy. Şol tapyndylar esasynda berilýan maglumatlar Şähryslam gülläp ösen şäherdigi maglumat berilýär.