Bu material gurşundan has erbet, ýöne ekologiýa taýdan arassa we has arzan. Rus hem-de malaýziýaly alymlar radiasiýa garşy gorag materialy bolan, epoksi rezine esaslanýan polimer birleşmesi hökmünde arzan we ekologiýa taýdan arassa materialy döretdiler.

Ural Federal Uniwersitetiniň gözlegçileri Malaýziýadaky kärdeşleri bilen bilelikde gurşun alternatiwasyny teklip etdiler. Sintez edilen polimer birleşmesi rentgen şöhlelerinden we gamma şöhlelerinden goraýar. Alymlaryň bu işi radiasiýa fizikasy we himiýa žurnalynda çap edildi.

Mälim bolşy ýaly, gurşun radioaktiw gamma radiasiýasyndan goramaga ukyply iň köp ýaýran gorag materialydyr. Şeýle-de bolsa, ol hem zäherlidir, daşky gurşaw üçin hem, beden üçin hem howply, ýagny bedende köp mukdarda nerw ulgamynyň we beýniniň işlemegi bozulýar, bu ölüme sebäp bolup biler.

Ural Federal Uniwersitetiniň we Malaýýa Tehnologiýa Uniwersitetiniň alymlary täze gorag materialyny almak üçin sink oksidi nanopartikullary bilen doldurylan epoksi rezin birleşmesiniň nusgalaryny sintez etdiler.

Arassa polimerler radiasiýany peseldýär, ýöne has köp atom mukdary bolan elementleri goşmak arkaly olaryň gorag ukybyny ýokarlandyryp bolar diýip, gözlegçiler düşündirýär.

Aslynda gurşun täze birleşmeden has gowy, ýöne gurluşyň galyňlygyny ýokarlandyrmak arkaly munuň öwezini dolup bolýar. Mundan başga-da, täze kompozisiýa önümçilikde-de ekologiýa taýdan arassadyr.

Täze gurluşy döredijileriň pikiriçe, täze material geljekde has-da zerur bolar, çünki ol ýylylyga we himiki täsirlere çydamly hem-de zerur bolan güýç we berkligi alyp biler. Bu, esasanam çylşyrymly görnüşdäki barmasy gaty kyn ýerleri goramak üçin peýdalydyr. Mundan başga-da, epoksi rezin gurluşy arzan we ony öndürmek aňsat bolýar. 

Şöhrat KULYÝEW,

Türkmenistanyň Döwlet energetika 
institutynyň 1-nji ýyl talyby.