Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ III Halkara açyk informatika internet olimpiadasy üstünlikli geçirildi ✦ ✦ Türkmenistan bilen ÝUNFPA ýaşlar syýasatyny maslahatlaşdy ✦ ✦ Mekdep kitaphanalarynyň işi kämilleşdirilýär ✦ ✦ “Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak” atly medeni çäre ✦ ✦ Türkmenistan - BMG-da ýaşlar duşuşygyny guraýar ✦ ✦ Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň arasynda iňlis dilinde geçiriljek suhangöýlük bäsleşigi ✦ ✦ Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli Bişkekde medeni çäre guraldy ✦ ✦ Üzärlik – tebigatyň keramatly oty ✦ ✦ Immunizasiýa hepdeligi — ilatyň saglygyny goramagyň ygtybarly ýoly ✦ ✦ Ýaş talyplaryň döredijiliginde türkmen bedewiniň waspy ✦
Baş sahypa / Gyzykly /Fotosintez amala aşyrýan kompýuter ýasaldy
  15.05.2022
941
Fotosintez amala aşyrýan kompýuter ýasaldy

Alymlar fotosintez arkaly energiýa saklap bilýän we işlemek üçin az energiýa talap edýän kompýuter ýasamagy başardylar. Kembrij uniwersitetiniň gözlegçileri AA-batareýa ölçegli metal tabaga gök-ýaşyl suwotular diýilýän sianobakteriýalaryň koloniýasyny ýerleşdirdiler.

Soňra bu demir gap, fotosintez edip we ARM Cortex-M0 + çipini işledip biljek elektrik toguny öndürip bilýän penjiräniň üstünde goýuldy.  Elbetde, ulgam häzirki wagtda diňe kämilleşdiriş tapgyrynda, ýöne gözlegçiler suwotular bilen işleýän çipleri geljekde tehnologik enjamlarda ulanyp boljakdygyny nygtalýarlar.

Alymlar suwotulary adaty batareýalardan ýa-da gün energiýasyndan peýdalanmagyň artykmaçlygynyň daşky gurşawa täsiriniň pesdigini we üznüksiz güýç berip biljekdigini aýdýarlar. Şeýle hem, fotosintetik enjamlar batareýalar ýaly gutarmaýar, sebäbi hemişe ýagtylygy energiýa çeşmesi hökmünde ulanýar.

 Gözleglere görä, suwotular bilen işleýän ARM çipi, esasy hasaplamalary ýerine ýetirmek üçin sagatda 0,3 mikrowat sarp edip ulanyldy.  Adaty kompýuterleriň energiýa ulanylyşy iş ýüki we ýaş ýaly faktorlara baglylykda üýtgäp dursa-da, bu ortaça kompýuteriň işlemegi üçin zerur bolan elektrik energiýasynyň diňe az bölegidir.

Jahan NOWRUZOWA,

Döwletmämmet Azady adyndaky 
Türkmen milli dünýä dilleri 
institutynyň talyby.