Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Magtymguly Pyragynyň ýubileýine bagyşlanan halkara forum dünýä metbugatynyň ünsüni özüne çekdi ✦ ✦ Sanly ulgamyň öňegidişlikleri ✦ ✦ 2025-nji ýylda Zagrebde göreş boýunça dünýä çempionaty geçiriler ✦ ✦ Kitap halklary ruhy taýdan birleşdirýän köpri ✦ ✦ Magtymgulynyň eserleri dostlukly yurtlaryň edebiýatynda ✦ ✦ Türkmen edebiýatynyň akyldary ✦ ✦ Sungat ojagymyzda - Türkmen Alabaýy ✦ ✦ Türkmenistanyň ýokary okuw mekdepleri dünýäniň öňdebaryjy uniwersitetleriniň ählumumy görkezijisine girdi ✦ ✦ Türkmen wekilleri Gazagystana iş saparyna çagyrylýar ✦ ✦ Türkmen alymlary «Suwaryş we suw hojalygy – azyk we ekologik howpsuzlygyň esasy» atly maslahata gatnaşdylar ✦
Baş sahypa / Gyzykly /Fotosintez amala aşyrýan kompýuter ýasaldy
  15.05.2022
965
Fotosintez amala aşyrýan kompýuter ýasaldy

Alymlar fotosintez arkaly energiýa saklap bilýän we işlemek üçin az energiýa talap edýän kompýuter ýasamagy başardylar. Kembrij uniwersitetiniň gözlegçileri AA-batareýa ölçegli metal tabaga gök-ýaşyl suwotular diýilýän sianobakteriýalaryň koloniýasyny ýerleşdirdiler.

Soňra bu demir gap, fotosintez edip we ARM Cortex-M0 + çipini işledip biljek elektrik toguny öndürip bilýän penjiräniň üstünde goýuldy.  Elbetde, ulgam häzirki wagtda diňe kämilleşdiriş tapgyrynda, ýöne gözlegçiler suwotular bilen işleýän çipleri geljekde tehnologik enjamlarda ulanyp boljakdygyny nygtalýarlar.

Alymlar suwotulary adaty batareýalardan ýa-da gün energiýasyndan peýdalanmagyň artykmaçlygynyň daşky gurşawa täsiriniň pesdigini we üznüksiz güýç berip biljekdigini aýdýarlar. Şeýle hem, fotosintetik enjamlar batareýalar ýaly gutarmaýar, sebäbi hemişe ýagtylygy energiýa çeşmesi hökmünde ulanýar.

 Gözleglere görä, suwotular bilen işleýän ARM çipi, esasy hasaplamalary ýerine ýetirmek üçin sagatda 0,3 mikrowat sarp edip ulanyldy.  Adaty kompýuterleriň energiýa ulanylyşy iş ýüki we ýaş ýaly faktorlara baglylykda üýtgäp dursa-da, bu ortaça kompýuteriň işlemegi üçin zerur bolan elektrik energiýasynyň diňe az bölegidir.

Jahan NOWRUZOWA,

Döwletmämmet Azady adyndaky 
Türkmen milli dünýä dilleri 
institutynyň talyby.