Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan döwletimiz Gahryman Arkadagymyzyň başyny başlan, hormatly Prezidentimiziň üstünlikli dowam etdirýän uzak geljegi nazarlaýan özgertmeler esasynda bu günki günde ösüşlerden ösüşlere beslenýär. Elbetde, bu ugurdaky işler ilkinji nobatda halkymyzyň hal-ýagdaýyny gowulandyrmagy maksat edinýär. Ýurdumyzda her bir raýatyň ähli ugurlarda saglygyny dikeltmegi we ekologiýa  taýdan arassa suwdan, energiýadan we dynç alyş zolaklaryndan peýdalanmagy üçin ähli mümkinçilikler döredilýär.  Aýratyn-da, ýurdumyzda ekologik abadançylygy üpjün etmek, Howanyň üýtgemegi barada Türkmenistanyň Milli strategiýasynda we Milli tokaý maksatnamasynda öňde goýlan wezipeleri üstünlikli durmuşa geçirmek, gözel tebigatymyzy aýawly saklamak boýunça döwletimiz tarapyndan maksatnamalaýyn işler amala aşyrylýar. Bularyň ählisi döwletimiziň iň gymmatly baýlygy bolan ynsan saglygynyň berkemeginde, ömür dowamlylygynyň uzamagynda örän uly ähmiýete eýedir.

Ata-babalarymyz ir döwürlerden bäri, tebigatdan paýhasly peýdalanmagy, ony gorap saklamagy ündäpdirler. Bu bolsa ekologiýanyň hakykatdan-da ynsan ömrüniň dowamlylygynda uly orun tutýandygyny görkezýär. Ýurdumyzyň Baş kanuny -Türkmenistanyň Konstitusiýasynyñ  53-nji maddasynda hem bellenilip geçilişi ýaly, her bir adamyň tebigaty goramaga, daşky gurşawa we tebigy baýlyklara aýawly çemeleşmäge borçlarynyň berkidilmegi olaryň tebigat bilen sazlaşykly ýaşamagynyň kepili bolup durýar.Ýurdumyzda ekologiki bilime we terbiýä möhüm ähmiýet berilmegi ýaş nesliň bu ugurda sowatly, daşky gurşawy goramaga mynasyp goşandyny goşup biljek adamlar bolup ýetişmegi üçin döwlet tarapyndan ähli şertleriň döredilýändigini alamatlandyrýar. Hormatly Prezidentimiziň parasatly ýolbaşçylygynda Türkmenistanyň döwlet ekologiýa syýasaty dürli ugurlar boýunça ösmegini we kämilleşmegini dowam edýär. Tebigaty goramagyň we tebigatdan peýdalanmagyň netijeliligini üpjün etmek üçin halk hojalygynyň pudaklarynyň arasyndaky sazlaşygy gazanmak, ykdysadyýeti ekologiýa taýdan howpsuz ösdürmek, döwletiň ekologiýa syýasatyny ylmy-amaly taýdan esaslandyrmak, ilatyň sanitar-epidemologik howpsuzlygyny üpjün etmek, tebigaty goramakda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek boýunça uly üstünlikler gazanylýar.Ata Watana, ene topraga söýgi onuň gözel tebigatyna bolan söýgi bilen aýrylmaz baglanyşykydyr. Çünki Watan, tebigat, toprak ýaly düşünjeler özara berk baglanyşyklydyr. Watanymyzyň gaýtalanmajak ajaýyp tebigaty nesillerde watansöýüjiligi terbiýelemekde baş serişde, maglumatlara baý, esasy görkezme esbap bolup hyzmat edýär.

Gahryman Arkadagymyz “Türkmeniň döwletlilik ýörelgesi” atly gymmatly kitabynda: “Obadan daş ýere giden adamyň tiz dolanyp gelmegi yrym edilip, şeýle dessur berjaý edilipdir. Onuň öýüniň agzynda ýowşan asylyp goýlupdyr. Şeýlelik bilen Watan mukaddesliginiň güýjüniň şol tebigatyň özünde ýaşaýandygyna ynam edipdirler” (68 sah) diýip bellemek bilen tebigat bilen bagly yrym-ynançlaryň halkymyzyň aňyna we ganyna siňendigi dogrusyndaky pikiri dürli rowaýatlaryň üsti bilen teswirleýär. Dagdan agajyna gadym döwürlerden bäri adamlary göze görünmeýän, ynsan saglygyna zeper ýetirýän bela-beterlerden, ýaramaz täsirlerden goraýan, binalaryň berkligine ýardam edýän gymmatlyk hökmünde garalyp gelinýär.2023-nji ýylyň 4-nji noýabrda nobatdaky ýaşyl ekologiýa çäresine, ýagny ählihalk bag ekmek dabarasyna badalga berildi. 2021 – 2025-nji ýyllar üçin Milli tokaý maksatnamasynyň durmuşa geçirilmeginiň çäklerinde güýz paslynda geçirilýän ählihalk bag ekmek dabarasy ýurdumyzyň ähli künjeklerinde daşky gurşawyň abadançylygyny üpjün etmäge gönükdirilendir. Şu ýyl eziz Diýarymyzda 3 million saýaly, pürli, miweli agaçlaryň we üzümiň nahallaryny oturtmak göz öňünde tutulýar. Mälim bolşy ýaly, Türkmenistanyň Garaşsyzlygynyň şanly 30 ýyllygy mynasybetli ýurdumyzda bag nahallarynyň 30 milliony, ýurdumyzyň hemişelik Bitaraplygynyň 25 ýyllygy mynasybetli 25 million nahal oturdylypdy.  Bu ählihalk hereketi Türkmenistanyň ekologiýa diplomatiýasynyň maksatlary bilen sazlaşykly utgaşýar we Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmegiň «Gury ýeriň ekologik ulgamyny goramak we dikeltmek hem-de olaryň rejeli peýdalanylmagyna ýardam bermek, tokaýlary rejeli peýdalanmak, çölleşmä garşy göreşmek, ýerleriň zaýalanmagyny bes etmek we yzyna öwürmek hem-de biologik köpdürlüligiň ýitmegini bes etmek» diýlip bellenilen 15-nji Maksatnamasyny durmuşa geçirmäge gönükdirilýär.

Häzirki wagtda ýurdumyzda oňyn ekologiýa şertleriniň döredilmegi, tokaýlaryň durnukly dolandyrylmagy hem-de olaryň biodürlüliginiň goralyp saklanylmagy boýunça toplumlaýyn maksatnama durmuşa geçirilýär. Bu ugurdaky milli kanunçylyk binýady has hem kämilleşdirilýär we halkara hyzmatdaşlygy işjeň ösdürilýär.  Biologik serişdelerini rejeli peýdalanmak, howanyň hapalanmagynyň öňüni almak meseleleriniň oňyn çözülmegi adamlaryň saglygynyň goralmagyny üpjün edýär. Seýilgäh we gök zolaklaryň döredilmegi, olaryň meýdanlarynyň giňeldilmegi halkymyzyň tebigat bilen sazlaşykly ýaşamak ugrundaky gadymy däpleriniň üstünlikli dowam etdirilýändigini görkezýär.

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda ekologik bilimi we medeniýeti ösdürmek, daşky gurşawy goramak baradaky taýsyz tagallalary «Türkmenistanda jemgyýetiň we döwletiň iň gymmatly hazynasy adamdyr» diýlen ynsanperwer ýörelgäniň amal bolmasyny aňladýar. Kämil jemgyýet, abadan durmuş bolsa, köp babatda, ekologiýa howpsuzlygyna baglydyr. Bu ugurda biz ýaş nesle döredip berýän ähli mümkinçilikleri üçin Gahryman Arkadagymyza, Arkadagly Gahryman Serdarymyza köp sagbolsun aýdýarys.Goý Gahryman Arkadagymyzyň, Arkadagly Gahryman  Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun,  tutýan tutumly işleri elmydama rowaçlyklara beslensin!

Gülçemen PARAHADOWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň
Halkara gatnaşyklary institutynyň talyby.