Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Magtymguly Pyragy: dünýä edebiýatynyň akyldary ✦ ✦ Statistika ulgamyndaky täze sepgitler ✦ ✦ Babadaýhan etrabynda ýylyň şygaryna bagyşlanan maslahat geçirildi ✦ ✦ “Iň eýjejik gyzjagaz – 2025” atly bäsleşik yglan edildi! ✦ ✦ Sanly ulgam we ýaşlar ✦ ✦ “Talyp Gözeli – 2025” atly gözellik bäsleşigi yglan edildi! ✦ ✦ Döwlet gümrük gullugynda Gözegçilik-seljeriş merkezi işe girizildi ✦ ✦ Süýjüli diabet keseliniň patogenezi ✦ ✦ Paýtagtymyzyň asma ýolunda abatlaýyş İşleri geçiriler ✦ ✦ "Hakyda göwheri" - Dünýä paýhas bilen aýlanýar, zehin bilen nurlanýar ✦
Baş sahypa / Saglyk /Dermanlyk ösümlikler – tebigatyň eçilen baýlygy
  18.02.2023
1881
Dermanlyk ösümlikler – tebigatyň eçilen baýlygy

Täze galkynyşyň bady bilen ösýän döw­rümizde Ga­raş­syz Wa­ta­ny­myz­da sag­lyk jem­gy­ýet­çi­lik gym­mat­ly­gy bol­mak bi­len, döw­le­tiň ösü­şi­niň esa­sy kes­git­leý­ji­si hök­mün­de hä­si­ýet­len­di­ril­ýär. Şol nukdaýnazardan hem, Arkadagly Serdarymyz bu ul­ga­my bar­ha kä­mil­leş­dir­mek, onuň mad­dy-teh­ni­ki bin­ýa­dy­ny pug­ta­lan­dyr­mak, hyz­mat­la­ryň hi­li­ni go­wu­lan­dyr­mak ba­bat­da uly iş­le­ri ýola goý­ýar.

Türk­meniň sahawatly top­ra­gy durşy bilen kerem-keramatdyr. Gü­neş­li ül­kä­miz dür­li der­man­lyk ösüm­lik­le­rine baý mekan. Dermanlyk ösümlikleriň köpüsiniň düzümi peýdaly biologiki işjeň maddalara eýedir. Janly tebigatyň bu eçilen baýlyklaryny ulanmagyň tejribesi bolsa müňýyllyklaryň dowamynda toplanypdyr we häzirki güne gelip ýetipdir. Dermanlyk ösümliklerini tanamak, olary ýerlikli ulanmak, aýawly saklamak we ýerlikli peýdalanmak örän möhüm bolup, bu babatda netijeli işler ýola goýulýar. Ýurdumyzyň howa şertlerinde ösýän ösümlikler düzüminde dürli witaminleri, flawonoidleri, fitonsid maddalaryny we köp sanly peýdaly biologiki işjeň maddalary toplaýar. Gözel tebigatymyzda bitýän dermanlyk ösümliklerden taýýarlanan derman serişdeleri we dürli melhemler özüniň ýaramlylygy bilen tapawutlanýar.

Hä­zir­ki za­man luk­man­çy­lyk tej­ri­be­sin­de, şol sanda maldarçylykda der­manlyk ösüm­lik­le­ri­ ulan­mak möhüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. Bereketli top­ra­gymyz­da der­man­lyk ösüm­lik­le­riň 2 müň­den gow­rak gör­nü­şi mil­li te­bip­çi­lik­de we halk luk­man­çy­ly­gyn­da giň­den ula­nyl­ýar. Ola­ryň gü­lü­ni­, ýap­ra­gy­ny­, bal­da­gy­ny­, dä­ne­si­ni­, kö­kü­ni­ we beýleki synalaryny bejeriş maksady bilen peýdalanýarlar. Şeýle dermanlyk ösümlikleriň hatarynda buýan, çopantelpek, türkmen selmelegi, atgulak, tozga, paporotnikler, lawr, gurygülüň güljagazlary, narpyz, rozmarin, bägüliň ýapraklary, hmel, kalendula, şalfeý ýaly görnüşleri belläp geçmek bolar. Dermanlyk ösüm­lik­le­riň öz­bo­luş­ly aý­ra­tyn­lyk­la­ry, gör­nüş­le­ri, olaryň te­bi­gy go­ry, hi­mi­ki dü­zü­mi, luk­man­çy­lykda, maldarçylyk tej­ri­be­sin­de ula­ny­lyşy, ola­ry sak­la­ma­gyň düz­gün­le­ri, der­man taý­ýar­la­ny­ly­şy we ula­ny­ly­şy ba­ra­da peý­da­ly mag­lu­mat­la­r Gahryman Arkadagymyzyň «Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri» at­ly köp jiltli yl­my-en­sik­lo­pe­di­k ki­ta­byn­da giňişleýin beýan edilýär. Mähriban Arkadagymyzyň bu gymmatly kitaby dermanlyk ösümlikleriň häsiýetli aýratynlyklaryny, düzümini, ýaýran ýerlerini, ulanylyşyny, peýdaly taraplaryny içgin öwrenmäge, ýurdumyzyň baý ösümlik dünýäsi bilen tanyşmaga ýardam edýän gymmatly gollanma hökmünde çykyş edýär. 

 

Meýlis DÖWLETOW,

Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.