Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ III Halkara açyk informatika internet olimpiadasy üstünlikli geçirildi ✦ ✦ Türkmenistan bilen ÝUNFPA ýaşlar syýasatyny maslahatlaşdy ✦ ✦ Mekdep kitaphanalarynyň işi kämilleşdirilýär ✦ ✦ “Ekologiýa medeniýeti we daşky gurşawy goramak” atly medeni çäre ✦ ✦ Türkmenistan - BMG-da ýaşlar duşuşygyny guraýar ✦ ✦ Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň arasynda iňlis dilinde geçiriljek suhangöýlük bäsleşigi ✦ ✦ Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly mynasybetli Bişkekde medeni çäre guraldy ✦ ✦ Üzärlik – tebigatyň keramatly oty ✦ ✦ Immunizasiýa hepdeligi — ilatyň saglygyny goramagyň ygtybarly ýoly ✦ ✦ Ýaş talyplaryň döredijiliginde türkmen bedewiniň waspy ✦
Baş sahypa / Saglyk /Dermanlyk ösümlikler – tebigatyň eçilen baýlygy
  18.02.2023
1580
Dermanlyk ösümlikler – tebigatyň eçilen baýlygy

Täze galkynyşyň bady bilen ösýän döw­rümizde Ga­raş­syz Wa­ta­ny­myz­da sag­lyk jem­gy­ýet­çi­lik gym­mat­ly­gy bol­mak bi­len, döw­le­tiň ösü­şi­niň esa­sy kes­git­leý­ji­si hök­mün­de hä­si­ýet­len­di­ril­ýär. Şol nukdaýnazardan hem, Arkadagly Serdarymyz bu ul­ga­my bar­ha kä­mil­leş­dir­mek, onuň mad­dy-teh­ni­ki bin­ýa­dy­ny pug­ta­lan­dyr­mak, hyz­mat­la­ryň hi­li­ni go­wu­lan­dyr­mak ba­bat­da uly iş­le­ri ýola goý­ýar.

Türk­meniň sahawatly top­ra­gy durşy bilen kerem-keramatdyr. Gü­neş­li ül­kä­miz dür­li der­man­lyk ösüm­lik­le­rine baý mekan. Dermanlyk ösümlikleriň köpüsiniň düzümi peýdaly biologiki işjeň maddalara eýedir. Janly tebigatyň bu eçilen baýlyklaryny ulanmagyň tejribesi bolsa müňýyllyklaryň dowamynda toplanypdyr we häzirki güne gelip ýetipdir. Dermanlyk ösümliklerini tanamak, olary ýerlikli ulanmak, aýawly saklamak we ýerlikli peýdalanmak örän möhüm bolup, bu babatda netijeli işler ýola goýulýar. Ýurdumyzyň howa şertlerinde ösýän ösümlikler düzüminde dürli witaminleri, flawonoidleri, fitonsid maddalaryny we köp sanly peýdaly biologiki işjeň maddalary toplaýar. Gözel tebigatymyzda bitýän dermanlyk ösümliklerden taýýarlanan derman serişdeleri we dürli melhemler özüniň ýaramlylygy bilen tapawutlanýar.

Hä­zir­ki za­man luk­man­çy­lyk tej­ri­be­sin­de, şol sanda maldarçylykda der­manlyk ösüm­lik­le­ri­ ulan­mak möhüm äh­mi­ýe­te eýe­dir. Bereketli top­ra­gymyz­da der­man­lyk ösüm­lik­le­riň 2 müň­den gow­rak gör­nü­şi mil­li te­bip­çi­lik­de we halk luk­man­çy­ly­gyn­da giň­den ula­nyl­ýar. Ola­ryň gü­lü­ni­, ýap­ra­gy­ny­, bal­da­gy­ny­, dä­ne­si­ni­, kö­kü­ni­ we beýleki synalaryny bejeriş maksady bilen peýdalanýarlar. Şeýle dermanlyk ösümlikleriň hatarynda buýan, çopantelpek, türkmen selmelegi, atgulak, tozga, paporotnikler, lawr, gurygülüň güljagazlary, narpyz, rozmarin, bägüliň ýapraklary, hmel, kalendula, şalfeý ýaly görnüşleri belläp geçmek bolar. Dermanlyk ösüm­lik­le­riň öz­bo­luş­ly aý­ra­tyn­lyk­la­ry, gör­nüş­le­ri, olaryň te­bi­gy go­ry, hi­mi­ki dü­zü­mi, luk­man­çy­lykda, maldarçylyk tej­ri­be­sin­de ula­ny­lyşy, ola­ry sak­la­ma­gyň düz­gün­le­ri, der­man taý­ýar­la­ny­ly­şy we ula­ny­ly­şy ba­ra­da peý­da­ly mag­lu­mat­la­r Gahryman Arkadagymyzyň «Türk­me­nis­ta­nyň der­man­lyk ösüm­lik­le­ri» at­ly köp jiltli yl­my-en­sik­lo­pe­di­k ki­ta­byn­da giňişleýin beýan edilýär. Mähriban Arkadagymyzyň bu gymmatly kitaby dermanlyk ösümlikleriň häsiýetli aýratynlyklaryny, düzümini, ýaýran ýerlerini, ulanylyşyny, peýdaly taraplaryny içgin öwrenmäge, ýurdumyzyň baý ösümlik dünýäsi bilen tanyşmaga ýardam edýän gymmatly gollanma hökmünde çykyş edýär. 

 

Meýlis DÖWLETOW,

Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.