Her ýylyň 5-nji iýunynda Daşky gurşawy goramagyň bütindünýä güni (World Environment Day) tutuş dünýä ýüzünde bellenilýär. 1972-nji ýylyň 5-nji iýunynda Stokgolm şäherinde BMG-niň Baş Assambleýasynyň 27-nji mejlisinde bu möhüm güni bellemeklik hakyndaky kararnama hem-de BMG-niň Daşky gurşawy goramak boýunça ýörite Maksatnamasy kabul edildi. Bu günüň bellenilmegi ýaşyl planetamyzyň her bir künjegini goramaga, oňa aýawly çemeleşmäge ähli jemgyýetçiligi çagyrýar. Her ýyl bu gün ýörite şygar astynda geçirilip, ol dürli ýyllarda «Plastiki hapalanmaga garşy göreş», «Biodürlüligi we adam ömrüni uzaltmak», «Suw – durmuşyň esasy çeşmesidir», «Parahatçylyk üçin agaç ekmek», «Ýaşlar we daşky gurşaw», «Howanyň üýtgemegi: Global hyzmatdaşlygyň zerurlygy», «Ýer – bir maşgala», «Ýaşyl şäherler – planeta üçin ösüş we parahatçylyk», «Ýabany dünýäniň ýitmezligi üçin göreş» ýaly şygarlar astynda geçirilýär.
Mälim bolşy ýaly, adamzat döräli bäri, ekosistemany hemmetaraplaýyn peýdalanmak bilen, onuň zyýanly işjeňligi netijesinde bolsa tokaýlaryň köp meýdany ýitirilýär, global parnik gazlarynyň mukdary artmak bilen bolýar. Netijede atmosfera howasynyň gyzmagy ýokarlanýar, biodürlülik hem belli bir derejede azalýar. Ylmyň we tehnologiýanyň ösmegi bilen adamyň işjeňligi we ulanýan usullarynyň täsirinde gurşaw üýtgeýär. Dünýä ýüzünde ör boýuna galýan dürli ekologiki meseleleriň halkara hyzmatdaşlyk esasynda çözülmeginde dünýä döwletleriň jebisleşmegi hem-de bilelikde göreşmekleri esasy görkeziji hasaplanylýar. Bu babatda biziň ýurdumyzda hem netijeli işler öňe sürülýär. Garagum sährasynyň çäginde «Altyn Asyr» Türkmen kölüniň döredilmegi hem diňe bir diýarymyzyň flora we fauna dünýäsine däl-de, eýsem tutuş Aziýa sebitiniň ekologiki ýagdaýyna täsir edýär. Ýurdumyzda daşky gurşawy goramak boýunça milli kanunçylygyň binýady yzygider kämilleşdirilýär. Milli Tokaý maksatnamasynyň çäklerinde ýurdumyzy bagy-bossanlyga öwürmek babatda netijeli işler uly depginde ýola goýulýar. Ýurdumyzda her ýyl geçirilýän köpçülikleýin bag ekmek çäreleri bolsa ekologiýa syýasatyna özboluşly goşant bolup hyzmat edýär. Ýurdumyzyň halk hojalygynyň ylmy esasda ösüşine, ähli senagat kärhanalarynyň tebigat üçin zyýansyz we howpsuz täze tehnikalar, «ýaşyl» tehnologiýalar bilen doly çalşyrylmagyna, täze gurulýan önümçilik kärhanalaryň bolsa ekologik talaplaryň kadalaryna doly laýyk gelmegine uly üns berilýär. Bu bolsa diýarymyzda ekologiýa syýasatynyň mynasyp derejede durmuşa ornaşdyrylýandygyny äşgär edýär. Çünki daşky gurşawy goramak biziň her birimiz üçin borçdur. Bu ugurda ýaş nesillerde ekologiýa bilimini hem medeniýetini kemala getirmek möhümdir. Bu bolsa tutuş ýer ýüzünde abadan, sagdyn, parahat ýaşaýşy üpjün etmegiň netijeli guralyny emele getirýär.
Atajan HYWALYÝEW,
Türkmenistanyň Döwlet energetika
institutynyň 1-nji ýyl talyby.