Saglyk – baýlyk. Saglyk adamzadyň durmuşynda öwezini dolup bolmajak baýlyklaryň ýerinde durandyr. Dünýä ýüzünde lukmançylygyň ösmegi bilen adam saglygy hakyndaky aladalar göwnejaý ýerine ýetirilýär.  Islendik bir çekilen zähmet ýa-da ýerine ýetirilen iş bahasyz galmaýar. Edil şonuň ýaly, hiç bolmanda söz bilen bahalandyrylýar ýa-da bolmasa sylaglanylýar. Lukmançylyk ugrunda işleýän adamlaryň jogapkärçiligi beýleki işli adamlaryňkydan diýseň ýokarydyr. Olar biziň saglygymyza jogap bermäni başarýarlar. Şonuň üçin hem her bir işiň dörän güni, ýagny taryhy bardyr. Onsoň şol günleri senenamalara bellenilip galyp şol işlerde işleýän adamlaryň baýramçylygy edilip galýar. Edil şonuň ýaly lukmançylyk işinde işleýän şepagat uýalarynyň hem olaryň hem operasiýa otaglarynda işleýänleriniň baýramçylygy hem täsin pasyllaryň biri bolan gyş paslynyň soňky aýynda bellenilip geçilýär.

2009-njy ýylda  Halkara operasiýa şepagat  uýalary birleşigi, operasiýa otagyndaky  şepagat uýasynyň işini ykrar etmek üçin hünärli dynç alyş döretdi. Şondan soňra her ýylyň 15-nji  fewralynda Halkara operasiýa şepagat uýalary (Operating Nurse International Day) güni  dabaraly ýagdaýda bellenilip geçilýär.

Bu sene 12-nji maýda – Şepagat uýalarynyň güni bilen bellenilýän başga bir hünär  baýramçylygy bilen ýakyndan baglanyşyklydyr, ýöne ol operasiýa otaglaryndaky lukmanlar bilen bilelikde adamlaryň ömrüni halas edýän we işleýän şepagat uýalarynyň işine bagyşlanýar.

Lukmançylyk pudagy hökmünde hirurgiýa gadymy döwürlerden gözbaş alýar. Şeýle-de bolsa, bu ugurda çynlakaý öňe gidişlik XIX asyrda bolup, oňa dünýä belli N.I.Pirogow, D.Z. Larrey, I.F.Buş, M.S.Subbotin ýaly meşhur hirurglar uly goşant goşýarlar. Hirurgiýa ösenden soň operasiýa otagyndaky  şepagat uýasynyň wezipesiniň 1891-nji ýylda peýda bolandygy çak edilýär. 

Operasiýa otagyndaky şepagat uýalarynyň biziň günlerimizde nähili jogapkärçiligi bar?    

Olar operasiýa otagyny, hirurgiki agzalaryny, hirurgiki gurallary, tikiş we geýim materiallary we lukmançylyk enjamlary taýýarlaýar. Ondan başga-da operasiýa meýdançasyny operasiýa taýýarlaýar. Şeýle hem, hassanyň operasiýadan soňky idegine we kynçylyklarynyň öňüni almaga jogapkärdir.

Däp bolşy ýaly, dürli ýurtlaryň lukmançylyk edaralarynda şu günki dynç alyş diňe  bir şepagat uýalaryny hormatlamak bilen çäklenmän, eýsem işleýän şepagat uýalarynyň wezipeleri bilen  baglanyşykly meseleler ara alnyp  maslahatlaşylýan we tejribe  alyşýan tegelek stollary, konferensiýalar, ussatlyk sapaklaryny hem geçirýär. Käbir ýagdaýlarda lukmançylyk edaralarynyň ýolbaşçylary işleýän uýalaryna sowgatlar we bonslar berilýär. Elbetde, dikeldilen hassalaryň ýönekeý  minnetdarlygy operasiýa şepagat uýalarynyň adam janyn halas etmekdäki roluny ykrar etmekde-de  möhüm rol oýnaýar. 

Halkara operasiýa şepagat uýalary güniňiz gutly bolsun! Baýramçylygyňyzy saglykda, asuda asmanyň astynda, rahatlykda geçiriň! 

Albina ZAKIRJANOWA,

Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.