Ähli milletde ahlak gymmatlyklary edil ylma, medeni gymmatlyklar ýaly esasy üns merkezinde durýar. Bu ruhy gymmatlyklar adamzat döräni bäri nesilme nesil geçip gelýan rowaýatlardyr, halk döredijiliginiň dürli görnüşleriniň üsti bilen ündew edilip gelinýär. Ýöne göwnüme bolmasa türkmençilikde ahlak meselesi durmuşyň baş manysy, ynsan ömrüniň bezegi hasaplanyp, bu meselä has köpräk üns berilýär. Il içinde ýaşulylar, ene-mamalar, doga-dileg edenlerinde, ilki bilen baş saglygyny, iki dünýä imany hem-de abraý dileýär. Galan dilegler şolardan soň edilýär. Abraý ilki bilen, ahlak arassalygydyr özbaşdak öý gurup, çatynja bolan gününden başlap göwünlerinde nesil dowamatyny besleýän maşgala ogul-gyza gözi düşünde onuň edep terbiýesi barada aladalanýar.
Türkmençilikde gyz perzende “göwün hoşy” diýilýär. Gyz maşgala şahyr Kerim Gurbannepesowyň wasp edişi ýaly, “Edebiň, ekramyň, akylyň öýi” bolmalydyr. Gyz maşgala degişli “Gyzly öý-gyzylly öý” “Gyzly öýde iş galmaz”, “Gyz gowusy säher turup saçyn darar, gyz gendesi öýleden soň darak sorar” ,“Gyzyň öýde-gylygy daşda” ýaly ata-babalardan miras galan ajaýyp nakyllar bar. Türkmençilikde sözlemek meselesinde gyz maşgala sesine bat bermän, gaty geplemäň diline paýyş söz alman, ýakymly gürlemeli hasap edilýär.
Giň-giň ätläp, batly ýöremegem, aýagyňy ýerden süýräp ýöremegem gyz maşgala gelişmeýär. Ýöräňde töweregiňe ýalt-ýult etmän, aýagyň burnuna seredibiräk ýörelse gyza gowy gelişýär. “Görk agyzdan, görmek-eginden“ diýleni Häzirki döwürde ýaşlaryň arasynda endamyňa syrlaşyp duran, dar eşik geýmek ýoňa öwrülip barýar. Moda görä däl-de, kada görä geýnilse, göze ýakymly görünýär.
Amanat ýa-da kopul-sopul geýnip ýörmegem gyz maşgala gelişýän däldir. Gymmat bahaly, bezemen eşik geýip, töweregiňdäkileriň ünsüni özüne çekmekdenem ägeräk bolunsa ýagşy. Beýle eşikler toýa-tomga gidilende geýnilmelidir. Ene-mamalarymyz ýöne ýere “Gözden dilden gorasyn” diýýän däldirler. Nämährem gözüni çarhlap seretmesin, ýaman gözler degmesin diýlip, gyz maşgalanyň eşik meselesine-de gaty ägä çemeleşilipdir. “Owadanlyk on-dokuzysy don” diýen aýtgyda esasy gelşigiň eşigi dogry saýlap geýip bilmekligi barada aýdylýar.
Türkmenler “Enesini görde-gyzyny al, gyrasyny gör-de bizini al” diýip ýöne ýere aýdýan däldir. Gyz maşgalanyň her bir herekedi edep, görüm-göreldelik bolmalydyr. Köçe ýol hem uly pirli närsedir. Ol seniň gapyň öňünden geçse-de, seniňki däldir. Uly iliň geçýän ýoluna hapa bir suwuny dökmek gaty edepsizlikdir. Zenan maşgalanyň ýuwulan egin eşikleri hem il gözünden sowarak ýerde üsti örtülibräk serilse ýagşydyr. Gyz maşgalany ýedi gylyk bezeýär diýilýär. Şol ýedilige päkizelik, sypaýyçylyk, utanç-haýalylyk, agraslyk, eli çeperlik, düşbülik süýji dillilik girýär. Döşi açyk gezmek, binobat sözlemek, paýyş söz aýtmak, gybat etmek, özgelere at dakmak, ulyny-kiçini sylamazlyk ýaly gylyklar hem biedeplik hasaplanýar.