Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Bejeriş ähmiýetli çeşme ✦ ✦ «EKSPO 2025» gurnaljak Türkmenistan Milli pawilýony tanyşdyryldy ✦ ✦ Ýurdumyzda sportuň täze fijital görnüşi boýunça ýaryşlar geçiriler ✦ ✦ Koreý kompaniýasy “Galkynyş” gaz käniniň 4-nji tapgyryna gatnaşar ✦ ✦ Akyldaryň doglan gününiň 300 ýyllygy mynasybetli täze kitaplar neşir edildi ✦ ✦ Hormatly Prezidentimiziň täze kitaby üç dilde neşir edildi ✦ ✦ Türkmenistan we TÜRKSOÝ köpugurly hyzmatdaşlygy ✦ ✦ Türki dünýäniň beýik şahyry we akyldary Magtymguly Pyragy ýyly ✦ ✦ Türkmen medeniýeti dabaralanýar ✦ ✦ Daşary ýurt dilleri boýunça döwlet bäsleşiginiň netijeleri yglan edildi ✦
Baş sahypa / Gyzykly /Aşgabadyň – Botanika bagy
  29.05.2023
634
Aşgabadyň – Botanika bagy

Tämiz howasy, görnüş dürlüligi we  ösümlik dünýäsi bilen tapawutlanýan Aşgabadyň Botanika bagynyň 1929-njy ýylda düýbi tutuldy. Onuň tutýan umumy meýdany 18 ga bolup, özünde 500-den gowrak ösümlik görnüşlerini saklaýar. Bag klimatiki zonalar boýunça böleklere bölünýär, her bölegi owadan heýkeller bilen bezelen we onuň içinde aýratyn ýyladyşhanasy hem bar.

Bagyň ylmy-barlag işleri dünýäniň botanika baglaryň esasy ýerine ýetirýän meseleleri bilen baglanyşykly bolmagy bilen, ösümlikleriň introduksiýasy, ýagny ösümlikleri täze şertlere girizmek we täze şertlere uýgunlaşdyrmakdan ybarat. Bagyň döredilen gününden (1929ý.) bäri Ýer şarynyň ähli ýerlerinden getirilip, uýgunlaşma barlagyndan geçen ösümliklerden ýerli şertlere durnuklylyk we bezeg aýratynlygy bilen tapawutlanan görnüşleri saýlap alyp, botanika bagynyň işgärleri tarapyndan dürli görnüşlerden, formadan we sortlardan ybarat bolan baý ösümlik ýygyndysy toplandy. Agaçlaryň we gyrymsy agaçlaryň introduksiýasy we ilkinji synag işleri 1936-njy ýylda belli dendrolog K.W.Blinowskiniň ýolbaşçylygy bilen Botanika bagynyň çäginde giň gerim bilen başlanypdyr. Botanika bagyň esasyny düzýän ilkinji ösümlik ýygyndysy hut onuň işleri bilen döredildi. Türkmenistanyň agaç ösümlikleriniň görnüş düzümlerini öwrenmekde hem onuň ýerine ýetiren işleri uludyr.

Bagyň agaç we gyrymsy agaçlarynyň ýygyndysy ekologiýa geografik esasa laýyklykda meýdançalarda ýerleşdirilendir. Bagyň 8 geografik meýdançasynda dürli tebigy howa şertli zolaklaryň (Gündogar Aziýa, Orta Aziýa, Kiçi Aziýa, Krym, Kawkaz, Ýewropa, Ortaýerdeňizi, Demirgazyk Amerika) ösümlikleri ösýärler.

Hytaý söwda ýollarynyň açylmagy gymmatly dermanlyk we ekzotik ösümlikleriň ýaýramagyna goşant goşdy. Botanika bagynda relikt görnüşleriň köp görnüşleri ösdürilip ýetişdirilýär. Gadymy ekzotiki görnüşlerden eldar sosnasy, berýoza we «Janly magdan» diýip atlandyrylýan, relikt görnüşe degişli bolan ginkgo-biloba ösdürilip ýetişdirilýär. Bu sanalanlardan başga-da bagda ýylylygy söýýän ekzotiki ösümlikler hem bar. 

Botanika bagynda Fikuslaryň 10 görnüşi, aloýyň 14 görnüşi, bagyň buýsanjy bolan miweli banan, pes boýly papaýa, ýanwar aýynda gülleýän kanar palmalary ösdürilýär. Häzirki wagtda Aşgabadyň Botanika bagynda boýy 1 metre ýetýän awakado ösümligi hem ösdürilip ýetişdirilýär. 

 

Ýaňyl ARTYKOWA,

Türkmen oba hojalyk institutynyň talyby.