Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ “Azerbaýjan – Türkmenistan – Özbegistan” formatynda üçtaraplaýyn duşuşyk geçirildi ✦ ✦ “Kids EXPO: ähli zat çagalar üçin” atly halkara sergi-ýarmarkasy öz işine başlady ✦ ✦ Ýaşlar Forumy – geljege barýan ýol! ✦ ✦ 12-nji awgust - Hazar deňziniň güni! ✦ ✦ Hereketleriň maksatnamalaryny milli syýasatlara ornaşdyrmagyň strategiýalary işlenilýär ✦ ✦ Durnukly ösüş maksatlarynyň 16-njy maksadyny durmuşa geçirmäge ýardam bermek boýunça ugurdaş çäreler geçirildi ✦ ✦ Awaza 2025: Parlament forumy ✦ ✦ Awaza 2025: Hususy pudagyň forumy ✦ ✦ LLDC ýurtlar boýunça BMG-niň 3-nji maslahaty dünýä metbugatynda ✦ ✦ Awazada medeniýet we sungat ussatlarynyň dabaraly konserti geçirildi ✦
Baş sahypa / Gyzykly /Tebigy merjenler (monjuklar) nähili emele gelýär?
  06.12.2022
1269
Tebigy merjenler (monjuklar) nähili emele gelýär?

Gadymy döwürlerden bäri adamlar tarapyndan gymmat bahaly daş hökmünde ulanylýan tebigy merjenleriň köpüsiniň esasy çeşmesi deňizde ýaşaýan deňiz balykgulagydyr. Balykgulaklar deňizde ýaşaýan näzik jandar bolup durýar.

Merjenler balykgulaklaryň özüni goramak mehanizminiň netijesinde emele gelýär. Balykgulaklaryň gabygyndan içine giren islendik zat keseki madda hökmünde kabul edilýär.

Özüni goramak üçin, balykgulak bu keseki maddany «merjeniň enesi» ýa-da «merjeniň gözbaşy» diýlip atlandyrylýan gaty, güýçli we ýalpyldawuk sadap mineraly bilen gurşap başlaýar. Wagtyň geçmegi bilen has köp sadap mineral bilen gurşalan keseki madda ahyrynda ýalpyldawuk we gaty daşa öwrülýär. Emele gelen bu daşa merjen diýilýär.

Sadap mineral, gabygyň içki gatlagyny goramak üçin adatça balykgulaklar tarapyndan öndürilýär we «aragonit» diýilýän kalsiý karbonat kristalynyň bir görnüşinden emele gelýär. Sadap mineraly diňe bir merjen emele getirmän eýsem-de balykgulagyň gabygynyň içki gatlagyna reňk hem berýär. 

 

Atajan EÝÝUPOW,
habarçy, žurnalist.