Ahal welaýaty
logo

Soňky täzelikler:
✦ Dekabr aýynda geçirilmegi meýilleşdirilýän çäreler ✦ ✦ Ýurdumyzda Turkiýanyň eksport harytlarynyň sergisi geçiriler ✦ ✦ Maşgala terbiýesiniň orny we ähmiýeti ✦ ✦ Oba hojalyk ekinleriniň täze sortlary hasyllylygyň kepili ✦ ✦ Magtymguly Pyragy medeni-seýilgähindäki şahsyýetler: Saýido Nasafi ✦ ✦ Türkmen oba hojalyk instituty bilim we ylmyň baglanyşygyny berkitýär ✦ ✦ Täze okuw kitabynyň neşiri bilim ulgamyna uly goşantdyr ✦ ✦ Türkmen milli gymmatlyklary täze okuw kitabynda orun alýar ✦ ✦ Türkmeniň goşa ganaty ✦ ✦ Ýaşlar baýragy ― ýaşlygyň serpaýy ✦
Baş sahypa / Jemgyýet /Gögümtil böwürslen
  20.10.2021
453
Gögümtil böwürslen

Böwürsleniň ýer ýüzünde 400-den gowrak, Türkmenistanda bolsa 3  görnüşi duşýar. Bu ösümlige başgaça böwürtlen, marmyjan, melissa, diýip hem atlandyrylýar.  Gögümtil böwürslen hem bägüller maşgalasynyň böwürslenler urugyna degişli bolup, onuň boýy 50-120 santimetre çenli ýetýär. Onuň üçem ýapraklarynyň uzynlygy 15-20 santimetr, ini bolsa 9-12 santimetr aralygynda bolýar. Gögümtil böwürslen ülkämizde deňiz derejesinden 600-1200 metr belentlikde dag çeşmeleriniň golaýynda we çygly derelerde gür jeňňellikleri emele getirip ösýär. Türkmenistanyň çäklerinde günorta-günbatar Köpetdagda: Hojagalada, Çendirde, Sumbarda, Deştde; Merkezi Köpetdagda: Nohurda, Garawulda, Ypaýgalada, Arwazda hem-de Köýtendagyň derelerinde duşýar. Böwürslen iýun-oktýabr aýlarynda miweleýär. Bu ösümligiň ýapragy we miwesi dermanlyk maksatlary üçin ulanylýar. Ösümligiň ýapragynda flawonoitler, organiki turşulyklar, mikroelementler, inozit, askorbin turşusy- limon miwesiniňkiden alty esse, pyrtykallaryňkydan bäş esse köp saklanýar. Şonuň üçin iýmişi mydama turşurak tagamly bolýar. Irki döwürlerde Rim goşunlarynyň belli lukmany Dioskoridiň “Dermanlyk serişdeler barasynda”, Lukman hekimiň “Lukmançylyk ylymynyň kanunlary” we Muhammet Hüseýniň “Melhemler hazynasy” atly kitaplarynda  bu ösümligiň dermanlyk häsiýetleri barada giňişleýin beýan edilýär. Ösümligiň ýapragy diş etiniň ýaralarynda we agyzdan ýaramaz ys gelende çeýnelýär. Onuň miwesi has ýokary kuwwat beriji häsiýete eýedir.